لواسان

لَواسان یکی از شهرهای شهرستان شمیرانات استان تهران است. در اصطلاح عامیانه به این شهر لواسون می‌گویند. این باغشهر که بیشتر خانه‌های آن بصورت ویلایی و مدرن بنا شده‌اند، دارای بناهایی است که چندین سال پیاپی بعنوان شاهکار معماری سال کشور برگزیده شده‌اند. لواسان یکی از گرانقیمت‌ترین و امنترین شهرهای ایران می‌باشد و بسیاری از ایرانیان ثروتمند و سرشناس در این شهر ویلا دارند. لواسان را بعضاً بورلی هیلز یا سوییس ایران می‌نامند.

لواسان به خاطر داشتن آب و هوای پاکیزه و چشم‌اندازهای بکر و زیبا از رودخانه جاجرود و دریاچهٔ زیبای سد لتیان شهرت یافته است.

شهر لواسان در ۱۱ کیلومتری شمال شرق تهران قرار دارد و به عنوان نزدیک‌ترین منطقهٔ خوش آب و هوا و ییلاقی شهر تهران به حساب می‌آید. فاصله این باغشهر تا اتوبان بابایی تهران حدود ۷ کیلومتر می‌باشد که در کمتر از ۱۵ دقیقه می‌توان به آن دسترسی داشت. از جمله محله های لواسان عبارت اند از : شورکاب، گلندوک ، سبو کوچک و سبو بزرگ، تک مزرعه،احمد آباد می توان اشاره کرد.

این شهر در سرشماری سال ۱۳۹۰ دارای ۱۵٬۷۰۶ نفر جمعیت بوده است که شامل ۸۰۷۸ نفر مرد، ۷۶۲۸ زن و ۵۰۳۳ خانوار بوده است.

شهر لواسان در دامنهٔ رشته کوه البرز و در موقعیت ۳۵٫۸° عرض شمالی و ۵۱٫۶° طول شرقی واقع شده است. متوسط ارتفاع شهر ۱۷۰۰ متر از سطح دریا است که در ساحل دریاچه سد لتیان به ۱۶۰۰۰ متر و در شمالی‌ترین نقاط شهر به ۱۸۵۰ متر می‌رسد.

شهر لواسان را از شمال، کوه‌های ورجین، باغدره، کند و افجه، از سمت باختر کوه‌های قصران، از سمت شمال خاوری و خاور کوه‌های ایرا، فیل زمین، لواسانکوه و جاجرود و از جنوب کوه‌های تلو، قوچک، زینکوه و اراکوه در بر می‌گیرند.

این شهر مرکز بخش لواسانات می‌باشد. بخش لواسانات مناطق زیادی را دربر می‌گیرد اما بدنهٔ شهر لواسان را از باختر به خاور محله‌های لشگرک، باغ سرهنگ قریب، نوشانی،اصطلک، توک مزرعه، اصطلک پایین (کشفیا)، چناربن، احمدآباد، باستی، شورکاب، جائیج (جاج)، گلندوک (گلهم دو رودک)، نجارکلا (شامل سیدپیاز)، دستگرد، قاضی‌آباد، ناران، کلاک،باغ دره، سبو کوچک، تیمورآباد، ناظم آباد و سبو بزرگ تشکیل می‌دهند. هر یک از محله‌های نامبرده فوق تا قبل از تأسیس شهرداری لواسان در سال ۱۳۴۹۹ توسط باغات و مزارع احاطه شده بودند اما با رشد شهرنشینی و مهاجرت و گسترش شهر لواسان که ناگزیر همراه با تخریب باغات و مزارع و تبدیل آنها به ساختمان‌های مسکونی و ویلاها بوده است؛ به مرور بزرگتر شده و به همدیگر چسبیده، یکپارچه و ادغام گردیده‌اند.

نژاد مردم بومی شهر لواسان و مناطق دیگر لواسانات آریائی و همانند شهر ری باستان از شاخه مادها می‌باشد که به مرور زمان در پی مهاجرت‌های اقوام بنا به دلایل گوناگونی مثل جنگ، تجارت، کار، تبعید، حکمرانی و… اختلاط‌هایی با یونانی‌ها، سادات هاشمی و نیز اقوام دیگر ساکن در فلات ایران داشته‌است. امروزه مهاجرت‌های انبوه مناطق مختلف کشور به تهران که لواسان را نیز تحت شعاع قرار داده‌است؛ سبب گشته عده‌ای مهاجر از اقصی نقاط ایران بافت جمعیتی لواسان را تا حد محسوسی تغییر دهند. اما در کل بیشتر مهاجرت‌های سالهای اخیر که به علت هوای سالم و معتدل و طبیعت سرسبز و زیبای لواسان و وجود شرایط خوب و کافی جهت ساخت و ساز ویلاها و منازل مسکونی و نزدیکی به پایتخت صورت گرفته از ساکنین شمال تهران یعنی شمیران بوده و می‌توان آن را سرریز جمعیت تهران بعلت ازدحام جمعیت و آلودگی هوای تهران قلمداد نمود.

در جنوب شهر لواسان سد لَتیان قرار دارد که در سال ۱۳۴۶ به بهره‌برداری رسیده‌است. این سد بتونی نقش بسزایی در تأمین آب و برق شهر تهران دارد. نام این سد قبل از انقلابفرحناز بوده‌است. رودخانهٔ جاجرود که از ارتفاعات کوه‌های دربندسر، گرمابدر، ایگل، زایگان و قسمت جنوبی توچال (بخشی از کوه‌های البرز مرکزی) سرچشمه می‌گیرد آبریز اصلی سد است. رودخانه‌های لوارک (کند)، افجه و لار (برگ جهان)و نیکنامده که قبل از احداث سد شاخه‌هایی از رود جاجرود بودند و به جاجرود می‌ریختند با گذر از لواسان، امروزه به خود دریاچهٔ سد می‌ریزند. قبل از احداث سد در مکان امروزی دریاچهٔ سد، روستای آباد گارکلو و باغستانی که به آن شانی (شاهانی) می‌گفتند وجود داشته که دولت با قیمت خوبی زمین‌های اهالی را در سال ۱۳۴۳ خریداری نمود و اهالی در محله‌های نجارکلا، شورکاب، ناران و کلاک ساکن شدند.

لتیان، گارکلو (گهواره کلو یا زینکوه محله نیز می‌گفتند زیرا در پای کوه زینکوه‌است)، ده سید، حسن‌آباد، نازی‌آباد، میرودک، و سربیشه آبادی‌های زیر آب رفته هستند.

نشریه «لواسان» از سال ۱۳۹۴ به عنوان نشریه‌ی رسمی شهر لواسان و شمیرانات شروع به فعالیت کرده است و به صورت ماهیانه منتشر می‌شود.

مدیر مسئول نشریه لواسان، «سیدصابر امامی» و سردبیر آن «رضا موهبتی» است.